De Stichting tot Behoud van Tilburgs Cultuurgoed, is op 9 juni 1975 op initiatief van dr. Frans van Puijenbroek opgericht met als oorspronkelijke doelstelling het behoud van het cultureel erfgoed van Tilburg in materiële zin.
Sinds 1983 richt de stichting zich op het op niet-commerciële basis uitgeven van Tilburg. Tijdschrift voor geschiedenis, monumenten en cultuur / Erfgoed Magazine Tilburg (vanaf 2021) en twee boekenreeksen: de Tilburgse Historische Reeks en de Tilburgse Bronnenreeks.
Alle uitgaven worden gefinancierd door bijdragen van ondersteuners die het publiceren over de geschiedenis van Tilburg een warm hart toedragen.
De Stichting tot Behoud van Tilburgs Cultuurgoed is een van de erfgoedpartners van Erfgoed Tilburg.
Op de website van Erfgoed Tilburg wordt regelmatig actueel nieuws over het Tilburgse erfgoed geplaatst.
Op 29 september verschijnt het boek ‘De Spoorzone in Tilburg 1863-2023’ geschreven door diverse auteurs onder redactie van Henk van Doremalen, Ronald Peeters en Rob van Putten. Het 336 pagina’s tellende boek met maar liefst 480 vaak niet eerder gepubliceerde historische en recente foto’s kan gekenschetst worden als HET boek over de Spoorzone in Tilburg.
Centraal staat daarbij de historie van de spoorlijnen, het station, de werkplaats van de spoorwegen en het Spoorpark. Alle aspecten van het ontstaan en de ontwikkeling van het gebied tussen Ringbaan-West en NS plein met als zuidelijke begrenzing de Hart van Brabantlaan / Spoorlaan en als noordelijke begrenzing de spoorlijn Breda-Tilburg en de Lange Nieuwstraat komen aan bod. Dat gebied ten noorden van het oude centrum van Tilburg duiden we aan als de Spoorzone in ruime zin. Het boek bestaat uit vier hoofdstukken.
In het eerste stuk komt de ontwikkeling van het gebied aan bod tot het einde van de negentiende eeuw. Archeologische opgravingen en in de 19e eeuw de ontwikkeling op economisch terrein, religie, onderwijs en zorg passeren de revue.
Het tweede hoofdstuk handelt over de plannen voor en de aanleg van spoorlijnen. Op 1 oktober 1863 werd de verbinding Breda Tilburg geopend. Een uitgebreid verslag van de openingsfestiviteiten in het Nederlandsch Magazijn uit 1863 is als facsimile opgenomen. De overwegproblematiek, de hoogspoorplannen en het bijzondere station komen hier aan de orde.
Het derde hoofdstuk omvat de geschiedenis van de spoorwegwerkplaats van 1868 tot het opheffen in 2011. Ook hier een facsimile van het artikel dat journalist Neideck schreef over zijn bezoek aan de werkplaats in 1887. In 2003 verscheen de geschiedenis van d’n Atelier als boek, maar dit was slechts beperkt verkrijgbaar (en niet in de handel). Het is bewerkt en aangevuld en voorzien van tientallen (andere) foto’s. Ook allerlei bijzondere ontwikkelingen komen hier in aparte artikelen aan de orde.
Het vierde hoofdstuk gaat specifiek over de recente ontwikkelingen in de Spoorzone, de bijzondere waarde die het gebied heeft voor Tilburg en het belang van diverse gebouwen. Dat laatste wordt specifiek toegelicht in woord en beeld. Ook de ontwikkeling van het spoorpark van onbebouwd gebied, aanleg Bels Lijntje, voetbalveld NOAD, goederenstation tot het huidige spoorpark komt aan bod.
Wat betreft het beeldmateriaal is uit tal van bronnen geput, historisch en meer recent, waarbij speciale aandacht voor de fotografen Johan Dekkers en Jan van Oevelen. Oud-werknemer dieselmonteur Johan Dekkers, die lang ook de eigen bedrijfsfotograaf was, beschikt over een enorme collectie van het werken in de werkplaats, waar ruim gebruik van is gemaakt. Jan van Oevelen ‘huisfotograaf’ van het Stadsmuseum, heeft twee grote reportages gemaakt over de Spoorzone en het Spoorpark anno 2023. Het boek verschijnt in de Tilburgse Historische Reeks en het is een uitgave van de Stichting tot Behoud van Tilburgs Cultuurgoed. Het boek kost € 29,50 en is vanaf 29 september verkrijgbaar in de boekhandels in Tilburg en Goirle. Het is ook te bestellen (€ 29,50 plus € 8,65 verzendkosten) via info@historietilburg.nl
